指定(登錄)理由
一、Lmuhuw具有豐富的泰雅族文化內涵,保留族人的歷史記憶,是泰雅族語言智慧的結晶。因此,符合「口述傳統登錄認定及廢止審查辦法」第2條第1款基準:「所傳遞之知識、價值觀、起源遷徙敘事、歷史、規範等內容,具文化意義並具一定之完整性。」
Lmuhuw gaga sunan nqu gaga qnxan na Tayal, giwan khu nqu pinqhngyansquliq Tayal ini baqqi zmungi, spyang balay ke kinbaqan. nanu yasa, mtnaq squ“spngan pbiru squ pqyan ke raral ru ana llaxan squ gaga na cyosa”te sazing llamu te qutux lpgan spuyu“sinpubuy nya kinbaqan, kinbleqan, zywaw nqu tringan hinhzan pinsbkan, rekisi pinhkngyan, gaga kwara qani ga, llgan nqu qpzing na gaga qnxan ru ini psyahok ana qutux.”
二、Lmuhuw的表現形式是視場合以說或唱的方式依情境即興填詞,從過去到現在均維持這樣的傳統方式在實踐。符合「口述傳統登錄認定及廢止審查辦法」第2條第2款基準「表現形式與實踐仍維持一定之傳統方式。」
inrasan na Lmuhuw hya ga, skayal nha ini ga spqwas nha, mita squ pincisan nqu nyux n maki kya squliq, ana g’aring raral ru tehuk squ mwani, pinhkngyan nha ga ini nha an szwiy qu inrasan nya. mtnaq squ“spngan pbiru squ pqyan ke raral ru ana llaxan squ gaga na cyosa”te sazing llamu te sazing lpgan sspngan:“inlasan ru kinkhngyan nya ga, yan nqu qnxan na raral na.”
三、Lmuhuw的吟唱內容為傳遞民族的創世神話、始祖傳說、生活慣習 等泰雅語言智慧的結晶,並保留傳承泰雅族的歷史記憶與文化。符合「口述傳統登錄認定及廢止審查辦法」第3條第1、2款「在歷史與社會變遷下,具文化生命力,持續傳承及實踐;參與實踐之地方、社群或族群認同其為社會生活或文化特色重要之一環。」
qwas nqu Lmuhuw qani ga nyux smatu pinbuyan ke’ nqu kinbalay kayal ki rhyal, ke’ pinqyan kinkisan, gaga qnxan na Tayal. kwara qani ga, sisay muci kinbaqan kinkisan, ru smku’ squ pinkhngyan rekisi Tayal ru gaga qnxan. mtnaq squ“spngan pbiru squ pqyan ke raral ru ana llaxan squ gaga nacyosa”te cyugal llamu te qutux, sazing lpgan“ maki te rekisi ru pyugan qqalang ga llgan squ qpzing insuna nqu gaga qnxan, ini pskyut pubuy ru phkangi, hinkngyan nqu qalang, ini ga ggluw ga snyawgun nha kwara qani ga qutux na spyang kinbleqan gaga qnxan te qalang.”
四、Lmuhuw為泰雅語言智慧的結晶,透過說唱傳承族群土地、歷史、慣習、文化、生態環境,說唱內容可追溯祖先源起,是瞭解本族譜系與民族史的重要依據,符合「原住民族文化資產處理辦法」第10條第1款基準「表現原住民族歷史重要或具代表性之文化意義。」與第2款基準「表現原住民族土地的重要關聯性。」
Lmuhuw qani ga kinbleqan nqu ke’ Tayal. spuwah kmayal ru qwas spubuy squ rhyal, rekisi, gaga, qnxan, kian rhyal, kinnayan nya ru pinluhuw nya ga, ‘ringun nya kkotas. yasa qu baqun ta puqil ta, ru stman nqu rekisi itan Tayal. Mtnaq squ “spngan nqu gaga qnxan gyencumin ” te mopuw llamu te qutux lpgan spngan “pngsa squ iyat kinqeri’nqu rekisi ru
spyang ime nqu gaga qnxan gyencumin” ru te sazing lpgan spngan “pngsa squ mubuy spyang rhyal gyencumin ”
五、Lmuhuw說唱內容彰顯泰雅族起源、遷徙、墾拓過程、部落及家族組織的形成過程、祖先遺訓、傳統路線,展現泰雅族的環境智慧,具重要意義,符合「原住民族文化資產處理辦法」第10條第3款基準「表現特定原住民族、部落或其他傳統組織之文化顯著性」
ska pqyu ke’ mqwas Lmuhuw qani ga, pkita squ ‘ringan Tayal, zuywaw na shzi’, inrasal nqu qnxan mnayang, qqalang ru lhuyan gluw ngngasal, sinbilan ke nbkisan, ttuqiy raral, qwara qani ga pngsa squ kinbaqan qnxan babaw uraw, iyat balay kinqeri. Mtnaq squ “spngan nqu gaga qnxan gyenzuminzo ” te mopuw llamu te cyugal lpgan spngan “pngsa squ spyang nqu gyenzuminzo, qqalang ini ga lhuyan gaga qnxan sraral”.
六、Lmuhuw說唱內容彰顯泰雅族起源、遷徙、墾拓路徑及歷程、祖訓規範、提親、婚姻締結與親族交誼往來、糾紛調解仲裁等,展現泰雅族的環境智慧,具重要意義,符合「原住民族文化資產處理辦法」第10條4款基準「表現世代相傳的歷史性」
ska pqyu ke’, mqwas Lmuhuw qani ga, pkita squ ‘ringan na Tayal, zuywaw na shzi’, inrasal nqu tuqiy qnxan mnayang, snbil ke’bnkis ru pinsbaq nha gaga, zuywaw ni smzyey, gaga na msqun ru pbkan llpyung, psbalay pspung zuywaw pinciriqan qwara qani ga, pngsa squ kinbaqan qnxan babaw uraw, iyat balay kinqeri. Mtnaq squ “spngan nqu gaga qnxan gyenzuminzo ” te mopuw llamu te payat pgan spuyu “pngsa squ rekisi nqu qnxan sraral p’ubuy squ kinbahan”.
七、保存者WatanTanga林明福自幼生長在泰雅族部落,其述說及吟唱Lmuhuw能力皆傳承自其父執輩,能表達族群文化歷史脈絡,符合口述傳統保存者之認定,「口述傳統登錄認定及廢止審查辦法」第4條第1款基準「熟知並能正確體現該登錄項目之知識、語言能力與文化表現形式。」
WatanTanga qani ga, garing cipok lga mlkyas squ qalang Tayal. kinbaqan nya zuywaw nqu ppqyu ke’ ki mwas Lmuhuw qani ga, mubuy squ mnkis nya, thuyay balay baq pngsa squ tuqiy nqu rekisi gaga qnxan Tayal, tehuk squ spngan nqu mlahang pubuy ke raral. “spngan pbiru squ pqyan ke raral ru ana llaxan squ gaga na cyosa” te payat llamu te qutux lpgan spuyu “baq balay ru thuyay pngsa squ nyux nya pbiru nqu kinbaqan nya, pngbang ke ru inrasan nya gaga qnxan”.
八、保存者WatanTanga林明福為大嵙崁溪流域,甚或全泰雅族當中少有 能完全精準掌握泰雅語言與文化知識者。他能用Lmuhuw說唱古訓及遷徙過程並知曉意義,極其不易。WatanTanga林明福積極參與各種展演活動,具高度傳承及保存意願,並戮力傳承其技藝。符合口述傳統保存者之認定,「口述傳統登錄認定及廢止審查辦法」第4條第2款基準「具該登錄項目之傳承能力與意願。」及第3款基準「在文化脈絡下為適當者。」
WatanTanga ga, ubuy squliq nqu Msbtunux, kwara qalang Tayal ga, ungat iyan hya thuyay baq maganl squ kinbaqan ke’ Tayal ki kinbaqan gaga qnxan Tayal. spuwah nya Lmuhuw pqyu’ mqwas pinsbaq na bnkisan ki inrasan na zywaw shzi’ru baqun nya kwara imi nya, ana zzihung balay. WatanTanga ga lokah balay mlaw squ lhuyan pngsa squ kinbaqan nya. maki balay qu inlungan nya pubuy ru smku’ squ zywaw nqu Lmuhuw qani, lokah balay psbaq squ kinbaqan nya uzi. awu squ spngan nqu mlahang pubuy ke’ sraral,“spngan pbiru squ pqyan ke raral ru ana llaxan squ gaga na cyosa” te sazing lpgan spuyu“maki qpzing‘mubuy ru inlungan pbiru squ lahuy Lmuhuw”. ru te cyugal lpgan spuyu“ awa squ tuqiy gaga qnxan”.