噶瑪蘭族ni tenunan tu benina香蕉絲織布

:::

噶瑪蘭族ni tenunan tu benina香蕉絲織布

1990年代初，新社噶瑪蘭族人發起民族復興運動，開啟香蕉絲編織工藝復振行動，由部落的三位祭師Abi（朱阿比）、Ibay（潘烏吉）與Ayok（潘阿玉），從記憶中一步一步將香蕉絲編織的知識與技術，再現於當代生活。

基本資訊

原始資料連結原始資料連結

資料來源機關國家文化資產網

主題分類藝術與人文

建檔單位文化部文化資產局

現況地址

項次

縣市

鄉鎮市區

地址

花蓮縣

豐濱鄉

公告

類別

公告文號

公告日期

備註

指定/登錄

文授資局傳字第11030052822號

2021-05-19 15:07:51.961

登錄噶瑪蘭族ni tenunan tu benina香蕉絲織布暨認定保存者嚴玉英（aing banday）

級別名稱

重要傳統工藝

種類

種類代碼

E1.1

種類名稱

編織

所屬族群

族群名稱

噶瑪蘭族

類別名稱

原住民

主管機關聯絡地址

臺中市南區復興路3段362號

主管機關單位

傳藝民俗組

主管機關聯絡電話

04-22177763

主管機關名稱

文化部文化資產局

所屬主管機關

文化部

評定基準

反映族群或地方之藝術表現/在歷史與社會變遷下，具文化生命力，持續傳承與實踐/參與實踐之地方、社群或族群認同其為社會生活或文化特色重要之一環，具有代表性/具有藝術價值/具時代或流派特色/顯著反映族群或地方之審美觀/顯著反映族群或地方之生活特色並具代表性

法令依據

文化資產保存法第91條原住民族文化資產處理辦法第10條、第11條傳統工藝登錄認定及廢止審查辦法第3條、第4條、第5條及第6條

保存者/保存團體

aing banday 嚴玉英

指定（登錄）理由

一、ta Rusiangatu 1990 tasawan ta pateRungan ay lazat na kebalan undu ngid pasengat patadikud tu nangan, siangatu muman tu waway na tenunan tu benina, ta damuan yau kintulu metiyu ti api liyanung, ti ipay angaw, ti agiyuk utay, paqanasan na muman ya qenasuppaR na tenunan tu benina seRay qenaliman na masang, tangi muman matayta unnay naquni ya qenabinnusan na. （一、1990年代初，新社噶瑪蘭族人發起民族復興運動，開啟香蕉絲編織工藝復振行動，由部落的三位祭師Abi（朱阿比）、Ibay（潘烏吉）與Ayok（潘阿玉），從記憶中一步一步將香蕉絲編織的知識與技術，再現於當代生活。）二、ta damuan na pateRungan paqezi ta masang ay paqeseR tu enasuppaRan qenaliman tenunan tu benuna siangatu, malemes pulazan padetasu tu masang ay qenaliman mai pa meRapungus, suppaRan ta muwaza ti senangsangi na seRay qenasuppaRan na. izawan na zana masang ay qenaliman yau ta melanayan tumnun seRay pasaya tu Ribang na tenunan, tangi siangatuan na padetasu tumun tu benina. kenaliman tenunan tu benina na kebalan, yau ya akelawkawayan na kumtun tu tina na benina, sanisan na, pawaRan na Raysezang seRay qaybasian na, pusipusan na, tamakan na, Risayan na, tumnun, pasaya tu nitenunan lawa seRay mulepun ti ya sangian Ribang. （二、新社部落從傳統香蕉絲編織技法的紮根工作開始，到積極創新為傳統工藝尋求永續發展之路，可見累積不少的成果與經驗。除保留傳統地機編織與處理原生材料的技藝外，也開啟香蕉絲織品的創新局面。噶瑪蘭族香蕉絲織布工藝的工序包括：收割香蕉假莖、香蕉絲材料製作、日曬與水洗、績線、染色、整經、織作、布匹後處理及成品製作等。）三、qenaliman na kebalan tumnun tu benina nizu nisimpatataqep dasidas ay, mai muwaza ya tulis na, yau zuma mala tu qepuwa ay kelizen na lawa sawaRayan na, muwaza senangian na nizu ta saqanan benina simqena seRay yau ta qatian ay tulis na, maima mala tu tamak na ta qatian sumRuz ay temamak, tumnun tu benina qaninanan ay nani yau miRi ya teqteq na saRisayan, tenayan ay ta melanayan satenunan, tenayan ay maRung puqan, tenayan ay beRayan, baqua, Rusum, naqal lilisan, qesisan. （三、噶瑪蘭族香蕉絲織布工藝主要以平織技法為主，無織紋與圖案，部分作品會以棉線為經線；多數作品呈現出食用北蕉( Musa sapientum L.)的材質美與自然色澤，較少使用其他植物染色。香蕉絲織布使用立柱式整經台、竹管地織機、竹製長緯管、棒刀打緯等機具為主。）四、qenaliman tenunan na kebalan tu benina qaninana na paqiRi tu wawaway, palisimpu sasetaR tu anem na damu seRay sazemaken tu lazat na damu yau qaninanan ya imi na seRay kisasa na. （四、噶瑪蘭族香蕉絲織布工藝是其族群振興運動的重要文化特色，對於凝聚社群與族群認同感有重要意義與代表性。）五、sasetaR tu nisanu na“ta qaninanan ya masang qenaliman nisazemakenan seRay senanngian na tu niteqez ti ay keminsa”ta saqautulu lamangan ta saqaussiq, saqauzusa, saqatulu qinunungan na sapananganan. （五、符合《傳統工藝登錄認定及廢止審查辦法》第3 條第1、2、3款之登錄基準。）六、nitenunan tu benina qenaliman tangi ta kebalanan kisasa na kenaliman na kebalan, semanu tu paqangi pa ita medaiyung tu melubas ta qatian ay. ta qenian kumtun tu benina mala tu sasanisan seRay tumnun tu benina nizu semangi tu waway na seppawan, temunuR tu tazusa na baqbaqibai qasimunangan tununan. yau qaya, pasaya tu nisanisan benina yau satezay qaya“tumnun tu benuna ay sasezayan”, mai sasetaR satezayan na, ta nisatezayan na semanu tu niqakelawkawayan na seRay temunuR tu tazusa na baqbaqibai tu saqangian. （六、香蕉絲織布工藝是目前噶瑪蘭族之代表性工藝，反映其善用在地植物資源的藝術表現。傳統上，割莖採纖與織蕉布均需要進行Sbau儀式，以祈求祖靈保佑織布順利。同時，在處理香蕉纖維時，有時也會吟唱「織香蕉布之歌」，沒有固定歌詞，主要內容為工作過程描述與祈求祖靈保佑。）七、qenaliman na kebalan tenunan tu benina, ta lawlawan maima tu lazat mala tu benina tumnun, ta lazatan na zipun yau ta Rusiangatu na 20 seci mincucetingan, musanu taucu seRay paiwancu mutumnun tu benina ay Ribang zin na semudad, wanayka temuzus tu tangi yau nipazukatan nipaqangian tumun tu benina ay Ribang, yau qaya yau pama medaiyung ay, wantima lazat na kebalan ta pateRungan ay, ta lawlawan ta ay yencumin sakisasa ay wawaway. （七、噶瑪蘭族的香蕉絲編織工藝，是臺灣極少數以香蕉纖維進行的編織技藝，雖然在日本人於20世紀初期的民族誌中，曾提及達悟族與排灣族群都曾以香蕉纖維製成織品的紀錄；但時至今日可提出香蕉絲編織完整工藝內容、且能應用者，僅新社噶瑪蘭族人，在臺灣原住民族文化當中具代表性。）八、masang kebalancu seRay taucu nizu mala tu tina na lubung na benina semangi tu kezut ay Rais, ta ngayaw na 1940 tasawan, kebalan mesuppaR ti tumnun tu benina ay lawa, lubung na paRin ay lawa semangi tu sasepezan tu sabaq seRay puti na nisalawan. ta kebalanan sabeRuan benina nizu nengi daiyungan, ’si na nengi qanan, biRi na sasapsapan tu Ribang na qaninanan ay seppawan, uu satabuan tu tenuzun seRay nianiana saqanan, mayseng ay biRi na benina saiyuan, tina na satenunan. （八、早期噶瑪蘭族與達悟族均有取用纖維蕉樹莖外皮纖維製作短繩的傳統技藝。在1940年以前，噶瑪蘭族會以香蕉布、樹皮布來製作裝穀物與狩獵用之布袋。香蕉全株對於噶瑪蘭族而言皆有用途：果實可食用、蕉葉可舖於地面盛裝祭祀用品，或是作為包麻糬(DeNuZun)與粿類食物之用，乾燥蕉葉可治病，莖幹可作為織布材料。）九、sasetaR tu nisanu na“ta sasiqetan tu nisangian tu wawaway na yencumin” ta saqaRabetin lamangan ta saqayawan ta saqaussiq, saqauzusa, saqatulu, saqasepat qinunungan na sakinsan. （九、符合《原住民族文化資產處理辦法》第10條第1項第1、2、3、4款之審查基準。）

代表圖像來源

文化部文化資產局

噶瑪蘭族ni tenunan tu benina香蕉絲織布

噶瑪蘭族ni tenunan tu benina香蕉絲織布

基本資訊

關鍵詞

0則留言